Dit zijn de woningmarktmaatregelen uit het regeerprogramma van kabinet-Schoof

Het regeerprogramma van kabinet-Schoof introduceert ambitieuze maatregelen om het woningtekort in Nederland aan te pakken, maar stuit op scepsis vanuit experts over de praktische uitvoerbaarheid en de verwachte effecten. Zo waarschuwt Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarkt aan de TU Delft, dat ondanks de ambitieuze plannen, een doorbraak op de woningmarkt niet direct te verwachten is. We zetten de belangrijkste maatregelen voor u op een rij:

Jaarlijks 100.000 nieuwe woningen

Meer woningen realiseren is ‘topprioriteit’ voor dit kabinet. Het kabinet streeft naar het jaarlijks bouwen van 100.000 woningen, wat aansluit bij eerdere kabinetsdoelen. Hierbij ligt de focus op zowel binnenstedelijke als buitenstedelijke bouw. Naast nieuwe wijken in uitbreidingsgebieden wil het kabinet ook bestaande buurten intensiveren, bijvoorbeeld door kleinschalige projecten toe te voegen aan bestaande bebouwing.

Aanpak van grondspeculatie en woningtoewijzing

Een van de meest opvallende maatregelen in het regeerprogramma is de strijd tegen grondspeculatie. Het kabinet wil de winst op bouwgrond afromen, zodat er meer betaalbare bouwgrond beschikbaar komt. Daarbij voert het kabinet een belasting op onbebouwde grond om speculatie verder in te dammen. Dit kan de vastgoedmarkt aanzienlijk beïnvloeden, vooral voor partijen die zich richten op grondposities.

Het kabinet wil daarnaast het toewijzingsbeleid van sociale huurwoningen hervormen. Statushouders krijgen niet langer automatisch voorrang bij de toewijzing van sociale huurwoningen. Dit moet zorgen voor een eerlijker speelveld voor alle woningzoekenden. Tegelijkertijd rijst de vraag hoe gemeenten deze wijziging gaan uitvoeren, aangezien zij wettelijk verplicht zijn om statushouders te huisvesten.

Betere benutting van bestaande woningen

Naast het bouwen van nieuwe woningen, richt het kabinet zich ook op de betere benutting van de huidige woningvoorraad. Dit kan worden gerealiseerd door doorstroming te bevorderen, bijvoorbeeld door ouderen te stimuleren te verhuizen naar kleinere, beter passende woningen. Dit zou op korte termijn enige verlichting op de woningmarkt kunnen bieden. Toch zijn experts zoals Sander Burgers, econoom gespecialiseerd in de Nederlandse woningmarkt bij ING Research, sceptisch. Hij stelt dat hoewel de voorgestelde maatregelen kunnen bijdragen aan een vermindering van het woningtekort, ze waarschijnlijk niet voldoende zijn om het tekort op korte termijn substantieel terug te dringen. Burgers voorspelt zelfs dat het woningtekort in de komende jaren zal blijven toenemen.

Fiscale regelingen voor huiseigenaren

Het kabinet-Schoof handhaaft de bestaande fiscale regelingen voor woningeigenaren. De hypotheekrenteaftrek, waarmee woningeigenaren de rente op hun hypotheek kunnen aftrekken van hun belastbaar inkomen, blijft ongewijzigd. Deze regeling speelt al jarenlang een belangrijke rol in het Nederlandse woningbeleid en vormt een steunpilaar voor veel huiseigenaren.

Ook het eigenwoningforfait, het bedrag dat huiseigenaren moeten optellen bij hun inkomen op basis van de waarde van hun woning, blijft ongewijzigd. Dit biedt stabiliteit en zekerheid voor huizenkopers, ondanks eerdere discussies over mogelijke aanpassingen.

Stimulansen voor woningbouw

Om de woningbouw te versnellen, maakt het kabinet-Schoof 5 miljard euro vrij tot 2029. Gemeenten ontvangen een vast bedrag per gerealiseerde woning, om hen aan te moedigen bouwprojecten op gang te brengen. Naast nieuwbouw wil het kabinet ook stimuleren dat bestaande gebouwen, zoals kantoren, worden omgebouwd tot woonruimte.

Beperken van stijgende woonlasten

Het kabinet wil ingrijpen in de stijgende gemeentelijke woonlasten, zoals de onroerendezaakbelasting (OZB), die huiseigenaren jaarlijks moeten betalen. In sommige gemeenten zijn deze lasten fors gestegen. Het kabinet wil daarom afspraken maken om deze stijging te maximeren, zodat huiseigenaren niet onnodig zwaar belast worden.

Investeren in de woningmarkt aantrekkelijker maken

Een belangrijk onderdeel van het beleid is het stimuleren van investeringen in het middenhuursegment, bedoeld voor mensen die te veel verdienen voor sociale huur, maar geen koopwoning kunnen betalen. Om dit te bereiken heeft het kabinet het voornemen om per 1-01-2026 de overdrachtsbelasting voor beleggers te verlagen van 10,4% naar 8%. Dit is een ommekeer van het beleid van het vorige kabinet, dat juist de overdrachtsbelasting had verhoogd om speculatie te ontmoedigen. Met deze maatregel hoopt het kabinet dat investeerders meer woningen beschikbaar stellen in de middenhuur, om zo de huurmarkt toegankelijker te maken voor een bredere groep mensen.

Afschaffing van de salderingsregeling

Op het gebied van duurzaamheid maakt het kabinet werk van het afschaffen van de salderingsregeling voor zonnestroom. Deze regeling stelt eigenaren van zonnepanelen in staat hun opgewekte stroom te verrekenen met hun eigen verbruik, wat hun energiekosten verlaagt. Het kabinet-Schoof wil deze regeling vanaf 2027 geleidelijk afbouwen, wat past binnen de bredere energietransitie. Dit voorstel strandde eerder in de Eerste Kamer, maar het huidige kabinet is vastbesloten om dit door te voeren.