Woningmarktbeleid raakt ook studenten

Het tekort aan studentenwoningen loopt verder op. Ondanks het Landelijk actieplan studentenhuisvesting van vorig jaar. Belangenpartijen roepen het demissionair kabinet op om niet stil te zitten. Want de nood onder studenten is groot. Maar de woningmarktmaatregelen raken ook de studenten. Zijn er dan andere oplossingen? Of moet er grip komen op de instroom van studenten?

Een jaar na het Landelijk actieplan studentenhuisvesting

Ongeveer een jaar geleden presenteerde het kabinet het Landelijk actieplan studentenhuisvesting 2022-2030 (Rijksoverheid). Dit plan is opgesteld samen met gemeenten, onderwijsinstellingen, woningcorporaties, particuliere beleggers en studenten. Partijen willen tot een uitbreiding van 60.000 betaalbare studentenwoningen over een periode van acht jaar komen. Dit aantal moet worden gerealiseerd door:

• nieuwbouw
• het beter benutten van de bestaande bouw door hospitaverhuur te stimuleren
• inzetten op versneld bouwen van meer flexwoningen: 37.500 in periode 2022-2024

Vorige maand kwamen D66, brancheorganisatie Kences van de huisvesters van studenten, CNV Jongeren en zeven studentenorganisaties met een manifest. RTL Nieuws meldt dat zij daarin het demissionaire kabinet oproepen om door te gaan met het zoeken naar oplossingen voor studentenhuisvesting.

Want de woningnood onder studenten is groot. En deze wordt alleen maar groter. Kences verwacht een toename van het landelijke kamertekort in de komende jaren. Afgelopen jaar waren er 23.700 studentenwoningen te weinig. Dat aantal dreigt op te lopen naar 39.700 tot 56.800 in het collegejaar 2030-2031.

Woningmarktbeleid raakt studenten opnieuw

Ook CBRE concludeert dat het tekort aan studentenhuisvesting in Nederland verder oploopt. Voor 86% van de studenten is er geen passende woonruimte beschikbaar. Bezettingsgraden in studentencomplexen liggen op 99%, met lange onderliggende wachtlijsten.

Volgens CBRE bevat het actieplan te weinig concrete stimuleringsmaatregelen. Maar Kences-directeur Jolan de Bie is van mening dat het maximaal haalbare in het plan staat. Het actieplan bevat duidelijke handvatten en principeafspraken. Deze worden ook gemonitord. Met zoveel partijen aan tafel kan het niet concreter, zegt de directeur in het AD.

CBRE wijst ook op de nieuwe overheidsmaatregelen voor de middenhuur en het box 3 belastingregime. Zij drukken het aanbod van huurwoningen. Hierdoor neemt de druk op studentenwoningen verder toe.

Dit komt nog eens bovenop de problemen met de verhuurregels en subsidies, waar Kences vorig jaar al op wees. Het bouwen van onzelfstandige kamers voor verhuur aan studenten is financieel onrendabel. Bewoners van studentenkamers komen niet in aanmerking voor huurtoeslag. De regels tegen verkamering werden scherper. En tot slot de maatregelen die beleggers ontmoedigen om woningen te splitsen.

Inmiddels zijn er op dit gebied veranderingen merkbaar. Platform31 noemt een aantal gemeenten die onder andere woningdelen weer mogelijk maken.

Alles weten over beleggen in vastgoed?
Ontdek waar uw kansen liggen en kijk op annexum.nl/beleggeninvastgoed

Internationale concurrentiepositie verslechtert

Nederland is de afgelopen jaren steeds aantrekkelijker geworden voor internationale studenten. Dit komt door:

• de hoge kwaliteit van onderwijs
• het grote aanbod aan Engelse programma’s
• de relatief betaalbare collegegelden

Opvallend is dan ook dat het Nederlandse investeringsvolume in studentenhuisvesting achterblijft in vergelijking met het Europese gemiddelde. Het blijft ook achter bij de groei van de studentenpopulatie in Nederland. Thomas Westerhof, Head of Residential Investment bij CBRE, geeft aan dat het gebrek aan geschikte huisvesting voor nationaal en internationaal talent de concurrentiepositie van Nederland op termijn kan verslechteren. Daarom is het ook van groot economisch belang om meer ruimte te bieden aan de bouw van studentenhuisvesting.

Meer grip op instroom internationale studenten

Kences gaf vorig jaar aan dat de toename van het tekort voor 95 procent verklaard wordt door het toenemend aantal internationale studenten.

Meer grip krijgen op de instroom van internationale studenten is dan ook een tweede doel van het Landelijk actieplan. Wettelijke sturingsinstrumenten moeten universiteiten en hogescholen in staat stellen de instroom van internationale studenten te beheersen. Daarbij wordt opgemerkt dat de voordelen van internationalisering niet in het gedrang mogen komen.

Demissionair minister van Onderwijs, Robbert Dijkgraaf, werkte aan een wetsvoorstel voor het beheersen van internationale studentenstromen. Afgelopen maand sloot de internetconsultatie van de Wet internationalisering in balans. Het bevat onder andere maatregelen om het aantal internationale studenten dat naar Nederland komt beter te kunnen beheersen en sturen.

Concrete maatregelen voor meer studentenwoningen

Maar de val van het kabinet leidt op veel gebieden tot vertraging in de besluitvorming. Het eerder genoemde manifest is vooral bedoeld om dit te voorkomen. Het demissionair kabinet moet volgens de partijen blijven doorgaan met het zoeken naar oplossingen. Het manifest noemt drie concrete maatregelen om tot 2030 niet de geplande 60.000, maar 75.000 nieuwe studentenwoningen te bouwen.

1. Bindende afspraken maken met studentensteden
2. Inzetten van tijdelijke woningen
3. Leegstaande bedrijven verbouwen

CBRE adviseert om ook te kijken naar de scienceparken in Nederland. Zij fungeren als motor van innovatie en groei en kunnen mogelijk ook ruimte bieden aan de bouw van studentenwoningen.

Het was al duidelijk dat de maatregelen voor de woningmarkt gevolgen heeft voor heel veel partijen en vraagstukken. Zo raakt het ook de studenten en daarmee de concurrentiepositie van Nederland. De oplossing kan twee kanten op: verminderen van de vraag, en dan vooral het aantal internationale studenten. Of het verbreden van het aanbod door echt te werken aan het woningtekort, waaronder ook studentenwoningen. Het is wachten op het nieuwe kabinet welke kant het opgaat.