1,5 meter-kantoor onmisbare tussenstap economisch herstel

Verandert het werken op kantoor door de uitbraak van het coronavirus voorgoed? Met de start van de 1,5 meter-economie kunnen we over enkele weken of maanden weer naar kantoor. Maar niet allemaal tegelijkertijd. Diverse organisaties hebben protocollen en adviezen uitgewerkt voor de 1,5 meter-economie op kantoren.

“Door nu al protocollen te maken, kunnen bedrijven en instellingen zich voorbereiden op de heropening’’, vertelt hoofd werkplekinnovatie Harold Coenders van Colliers International in VastgoedJournaal. Voldoende afstand houden betekent voor een gemiddeld kantoor dat zes op de tien werkplekken tijdelijk niet bruikbaar zijn. “Het herinrichten van een kantoor kost relatief veel geld. Een zo hoog mogelijke werkplekcapaciteit creëren in de anderhalvemetereconomie is niet het doel, wel de mogelijkheid dat medewerkers in levenden lijve met elkaar samen kunnen werken. Het 1,5 meter-kantoor is een onmisbare tussenstap waarmee we ‘de curve plathouden’ én de economie geleidelijk weer op gang brengen.’’

Eugène Sterken, ceo van kantoorinrichter Koninklijke Ahrend meldt in de Telegraaf dat thuiswerken een vast deel van de werkweek wordt. Het kantoor wordt vooral een plek om collega’s te ontmoeten. Ahrend heeft onderzoek gedaan onder werkgevers om zich zo voor te kunnen bereiden op de werkplek in de periode na corona. Daarin verwacht 81% van de respondenten dat de werkomgeving op kantoor niet meer hetzelfde zal zijn en acht op de tien zegt zakelijk reizen aan banden te leggen en meer gebruik te willen maken van videobellen. Zolang er geen vaccin is, houdt die anderhalve meter aan en is frequent thuiswerken door capaciteitsreductie op kantoor en in het openbaar vervoer gewoon noodzakelijk”, verwacht de Ahrend-topman.

Lege kantoren, hoe zit het met rechten van huurders en verhuurders?

Veel kantoren worden door de corona-uitbraak niet gebruikt. Wat zijn de mogelijkheden en rechten die huurders en verhuurders van kantoren hebben in deze situatie? Vastgoedadviseur CBRE onderzocht de meest voorkomende situaties in samenwerking met NautaDutilh. Het feit dat de kantoorruimte niet wordt gebruikt, betekent niet per definitie dat het effect van de crisis voor de huurder als ondernemer ook zo groot is. Veel ondernemingen draaien vanuit een aangepaste werksetting (thuiswerken) gelukkig nog steeds door.

De algemene opvatting is dat de consequenties van de coronacrisis niet per definitie op de verhuurder moet worden afgewend. In de eerste plaats is het de vraag hoe groot het effect van deze crisis is voor de huurder. Het Paasakkoord biedt de mogelijkheid om – ook in kantoorsituaties – de geldigheid van afspraken in het huurcontract ter discussie te stellen zoals de huurprijs en vooruitbetalingstermijn. Het feit dat huurders door de huidige coronamaatregelen geen of minder gebruik kunnen maken van de gehuurde kantoorruimte is in de praktijk regelmatig aanleiding om afspraken te maken voor het tijdelijk aanpassen van de huurprijs, of huurbetaling per maand in plaats van per kwartaal. Vraagt een verhuurder bij uitblijven van huurbetaling faillissement aan, dan kijkt de rechtbank of de aanvraag wordt misbruikt om de huurder onder druk te zetten.

Bekijk ook de video op NU.nl met de mogelijke coronawerkplek van de toekomst

Hotelbranche hoopt op aanvullende steun overheid

Uit een onderzoek van Horwath HTL blijkt dat hoteliers in Nederland en België verwachten dat het coronavirus een langdurige impact zal hebben, maar uiteindelijk wel zal herstellen. De internationale markt ziet een langzaam herstel tegemoet. Uit het onderzoek blijkt dat ruim 80 procent van de hoteliers zich grote zorgen maakt over de personeelslasten, energiekosten, belastingen, rente en afbetalingen en/of de huurlasten, zo valt te lezen op Vastgoedmarkt.

De meeste hoteliers hopen dan ook op aanvullende steun vanuit de overheid. In het eerste halfjaar is de omzet minstens gehalveerd en voor de tweede helft van het jaar worden veel lagere bezettingsgraden en omzetten verwacht omdat de bezettingsgraad daalt tussen 25 procent en 50 procent. De hoteliers verwachten dat de impact van de coronacrisis langer zal duren dan de huidige lockdownmaatregelen. Meer dan 70 procent van de hoteliers verwacht dat de impact langer dan 6 maanden zal duren. Na afloop van de huidige crisis wordt rekening gehouden met een langzaam herstel. Een groot deel van de gesloten hotels zoals Fletcher Hotels opent sinds medio april voorzichtig weer de deuren, meldt RTL Nieuws.

Uitstel belastingbetalingen grootste deuk schatkist

Het gros van de economie zit op slot en dat zie je in de cijfers terug. Het begrotingstekort loopt dit jaar door de coronacrisis op naar een ongekende 12% van het bruto binnenlands product, dat komt overeen met € 92 miljard. Dat is de eerste raming in de Voorjaarsnota van minister van Financiën Wopke Hoekstra, meldt het FD. Daarbij is nog geen rekening gehouden met voortzetting van het steunregime na 1 juni. Een maand geleden schetste het Centraal Plan Bureau (CPB) nog een tekort van ruim 7 procent.

Hoekstra schrijft dat de grootste deuk in de schatkist wordt geslagen doordat belastingen en premies in deze eerste drie maanden van het crisisregime met € 35 miljard tot € 45 miljard terugvallen. Het grootste deel daarvan bestaat uit uitstel van het betalen van inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, omzetbelasting (btw) en loonbelasting. Het Centraal Planbureau hield in zijn raming nog geen rekening met dat belastinguitstel.

De hamvraag wordt dus hoeveel daarvan alsnog terugkomt als de economie eenmaal uit de pauzestand gaat. Het nieuwe begrotingscijfer gaat uit van één steunpakket (van € 20 miljard) terwijl al druk wordt gesleuteld aan een tweede steunpakket, dat vanaf 1 juni van kracht moet worden. Er worden nog fikse aanpassingen in de begroting verwacht. Deze zomer moet worden bekeken hoe lang de staat nog kan en moet bijspringen, bezuinigen is voorlopig nog niet aan de orde. Het kabinet besloot recent tot extra fiscale tegemoetkomingen voor ondernemers en bedrijven. Dit leidt tot een belastingderving van nog eens € 4 miljard.

Technologieboost impactvol wereldwijde vastgoedmarkten

Commercieel vastgoedadviseur Savills deed wereldwijd sentimentonderzoek naar de impact van COVID-19 op vastgoed. Ondanks alle onzekerheden in de markt meldt meer dan twee derde van de landen dat de waarde van kantoren en residentieel vastgoed tot op heden stabiel blijft. In een substantieel aantal landen (59%) wordt de vastgoedsector geholpen door de overheid, bijvoorbeeld in de vorm van verlaagde onroerendgoedbelasting of een tijdelijk verbod op uitzetting.

Sophie Chick, Head of Savills World Research, licht toe: “Veel mensen geloven dat de wereld er heel anders uit gaat zien. De geforceerde isolatie heeft een boost gegeven aan het gebruik van technologie om met elkaar te communiceren en flexibel vanuit huis te werken. De geschetste veranderingen in onze manier van leven en werken, zullen naar verwachting allemaal een impact hebben op de gebouwde omgeving en daarmee op de wereldwijde vastgoedmarkten.”

Jordy Kleemans, Head of Research & Consultancy bij Savills in Nederland, vult aan: “In sommige Europese landen zien we de voorzichtige versoepeling van maatregelen, wat reden is voor optimisme op de langere termijn.” Kleemans ziet dat de activiteit binnen de beleggingsmarkt grotendeels komt van binnenlandse kopers of van partijen met een lokaal netwerk in het desbetreffende land. Daarnaast zijn opportunistische kopers op zoek naar investeringsmogelijkheden met hoge kortingen. Kleemans: “Dergelijke proposities zijn nauwelijks te vinden. In de meeste sectoren is er immers nauwelijks sprake van dalende prijzen.”

Dit is een samengesteld artikel op basis van meerdere bronnen.

Bron: CBRE | FD | NU.nl |  RTL Nieuws | Savills | Telegraaf | VastgoedJournaal | Vastgoedmarkt