Consumenten gaan graag weer vaker naar fysieke supermarkt
Sinds 2015 verricht het platform Supermarkt & Ruimte halfjaarlijks consumentenonderzoek naar de ontwikkeling van online boodschappen doen. De afgelopen jaren was er sprake van een stabiel beeld met een langzaam oplopend aandeel consumenten dat aangeeft wel eens online boodschappen te bestellen. Tot het voorjaar van 2020. De uitbraak van COVID-19 heeft de penetratiegraad toen fors omhoog gejaagd met in het najaar van 2020 als hoogtepunt een aandeel van 29% dat aangeeft wel eens online boodschappen te doen. Inmiddels is de penetratiegraad teruggelopen naar circa 23% en al enige tijd stabiel.
Waarom ligt de penetratiegraad nu lager?
Consumenten lijken zeker na de lockdowns digitaal verzadigd te zijn en willen graag weer meer naar de fysieke supermarkt. Deze ontwikkeling zie je breed in de detailhandel; ook de onlineverkoop van niet-dagelijkse producten staat onder toenemende druk. Nog belangrijker is het macro-economisch klimaat waarin we belang zijn met een hoge inflatie en dalende koopkracht bij verreweg het merendeel van de huishoudens.
Tekenend is dat twaalf procent van de Nederlandse huishoudens aangeeft inmiddels elders het merendeel van de weekboodschappen te doen dan voor de zomer. Consumenten doen in veel sterkere mate prijsbewust hun boodschappen en gaan nu liever zelf weer naar de supermarkt om acties en aanbiedingen te bemachtigen. Online is dit lastiger, des te meer omdat juist de formules met een sterke prijsfocus niet online actief zijn (denk aan formules zoals Dirk, Vomar, Lidl of Aldi).
Op de vraag of men in de toekomst verwacht meer online boodschappen te doen antwoordt 27% bevestigend. Ruim 60% verwacht dat in dezelfde mate te doen en 11% geeft aan te verwachten in mindere mate online boodschappen te doen.
Online supermarktomzet in % en €
De eerste meting in oktober 2015 gaf als resultaat dat de online supermarktomzet gegenereerd door consumenten 0,8% van de totale supermarktomzet bedroeg. De meest recente meting (najaar 2022) gaf als resultaat 4,9%.
Met name tussen 2018 en voorjaar 2022 is dit aandeel enorm gegroeid. In de eerste meting van 2018 was een eerste groeiversnelling zichtbaar. Zoals eerder gezegd, heeft de coronapandemie in 2020 gezorgd voor de grootste groeiversnelling. In een tijdsbestek van ruim vijf jaar is het aandeel online supermarkt (consumenten) daarmee ruim vervijfvoudigd.
Nu we inmiddels weer ‘terug naar normaal’ zijn gegaan, is de groei van online boodschappen afgevlakt en is zelfs sprake van een kleine krimp. De afgenomen penetratiegraad is daar een belangrijke indicator van. Op dit moment wordt de online supermarktomzet (consumenten, dus exclusief de zakelijke markt) in absolute zin becijferd op ongeveer € 2,2 miljard.
Meer weten over beleggen in supermarktvastgoed?
Ontdek waar uw kansen liggen en kijk op annexum.nl/beleggeninsupermarkten
Wat betekent dit voor de fysieke supermarkt?
De impact van ‘online boodschappen doen’ op het Nederlandse supermarktlandschap is inmiddels structureel van aard. Full service formules kunnen het zich bijna niet meer permitteren om niet professioneel in te zetten op dit kanaal. Toch lijkt de markt voor ‘online’ boodschappen op dit moment minder groot dan menigeen vijf jaar geleden dacht.
Flitsbezorging leek in 2021 een vlucht te nemen, maar inmiddels zien we dat diverse spelers het moeilijk hebben en dat ook hier consolidatie plaatsvindt met de recentelijke overname van Gorillas door Getir. Daarnaast hebben lokale overheden nieuwvesting van flitsbezorgers flink gereguleerd.
Op dit moment wordt er een stagnatie en zelfs een lichte krimp van het marktaandeel ‘online supermarktomzet’ geconstateerd. Deze dip kan tijdelijk zijn, bijvoorbeeld door de macro-economische impact. Niet ondenkbaar is dat er binnen afzienbare tijd een nieuw concept de markt betreedt die ervoor zorgt dat het marktaandeel ‘online’ supermarktomzet een nieuwe impuls krijgt. Met name in hoogstedelijke gebieden waar de logistiek van boodschappen steeds uitdagender wordt voor formules, blijft ‘online’ een kansrijk concept.
2022: consumenten houden behoefte voor bezoek aan fysieke supermarkt
Terugkijkend op 2022 kan er dan ook geconstateerd worden dat nog altijd 95% van de supermarktomzet (consumenten) door de fysieke supermarkt gaat. Het fysieke supermarktlandschap blijft voortdurend volop in beweging en vernieuwt zich voortdurend. Binnen al deze dynamiek blijft er een grote behoefte onder consumenten om boodschappen te kunnen blijven doen in fysieke supermarkten.
Fysieke supermarkten blijven daarmee ontzetten relevant, zowel vanuit commercieel oogpunt als solide beleggingsobject maar nog meer vanuit een breder maatschappelijk perspectief als drager van winkelgebieden en als belangrijke ontmoetingsplek in de samenleving.
