Supermarkten actief tegen voedselverspilling
Voedselverspilling kan en moet minder. Ook in de supermarkten. Wat is het effect van hun maatregelen? Wat kunnen zij nog meer doen?
Supermarkten dragen bij aan daling voedselverspilling
Voedselverspilling terugdringen is één van de duurzaamheidsdoelstellingen van de Verenigde Naties. De Nederlandse supermarkten omarmen deze doelstelling. In de afgelopen jaren hebben zij diverse initiatieven genomen tegen voedselderving. Zowel direct merkbaar in de winkels als achter de schermen in hun bedrijfsvoering. Zijn al deze maatregelen al zichtbaar in de cijfers? Wat doen de supermarkten precies? En vooral, kan het nog beter?
Voedselverspilling moet de helft minder
Nummer 12 van de in totaal 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) gaat over duurzame consumptie en productie. De derde subdoelstelling hiervan (12.3) richt zich op de voedselverspilling in winkels en bij consumenten:
“Tegen 2030 de voedselverspilling in winkels en bij consumenten per capita halveren en voedselverlies reduceren in de productie- en bevoorradingsketens, met inbegrip van verliezen na de oogst” (SDGNederland).
Voedselverlies en -verspilling is een mondiaal probleem, stelt de Raad voor de Europese Unie. Ongeveer 30% van al het voedsel in de wereld gaat verloren of wordt verspild tussen boer en bord. Dit concludeert de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN.
De cijfers voor Nederland lopen uiteen, afhankelijk of reststromen wel of niet worden meegeteld.
Dit zijn onvermijdelijke, oneetbare resten, zoals pitten en schillen. De cijfers variëren tussen de 1,5 ton exclusief reststromen en 2,8 miljoen ton inclusief reststromen. De grootste verspiller is de consument, meldt onder andere het AD. Hun aandeel in de totale voedselverspilling ligt tussen de 23% en 32%. Nederlanders gooien gemiddeld 10% van hun eten weg. Dat is zo’n 34 kilo voedsel per persoon per jaar. Supermarkten zijn voor ongeveer 10% van de totale voedselverspilling in Nederland verantwoordelijk.
Voedselverspilling in supermarkten daalt, maar niet snel genoeg
Van al het voedsel, inclusief dranken, dat supermarkten in Nederland aanboden in 2020, werd gemiddeld 98,4% verkocht. Dit betekent dat 1,6% van het voedsel, uitgedrukt in kilogrammen, niet bij de consument terechtkwam. De grootste verspilling van 35,2% is in de productgroep ‘Brood en banket’, gevolgd door aardappelen, groente en fruit (AFG) met 31,9%.
Dit blijkt uit onderzoek door Wageningen University & Research in opdracht van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel en het ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit (LNV).
Aan dit onderzoek werkten vijf Nederlandse supermarktketens mee: Albert Heijn, Aldi, Jumbo, Lidl en PLUS. Samen beslaan zij bijna 80% van de Nederlandse markt. Uit het onderzoek blijkt ook dat de voedselverspilling in twee jaar tijd (2018-2020) met 3,6% is gedaald, van 1,7% naar 1,6%. Om in 2030 de voedselverspilling met 50% te hebben teruggebracht, zijn er dus nog flink wat inspanningen nodig. Toch doen de supermarkten al een hoop om voedselverspilling tegen te gaan.
Meer weten over beleggen in supermarkten?
Ontdek waar uw kansen liggen en kijk op annexum.nl/beleggeninsupermarkten
Maatregelen tegen voedselverspilling in de supermarkten
Alle grote supermarkten hebben het tegengaan van voedselverspilling opgenomen in hun beleid.
De supermarkten nemen verschillende maatregelen om voedselverspilling in hun winkel en distributiecentra tegen te gaan. Grote supermarkten in Nederland ondernemen de volgende acties:
- een slim bestelsysteem: betere afstemming tussen vraag en aanbod
- efficiënter transport: verse producten sneller in de winkel krijgen
- investeringen in de AGF afdeling: fijne verneveling van groente en fruit of extra koelwanden
- verbeteringen op de broodafdeling: een app adviseert hoeveel brood er op welk moment afgebakken moet worden en het aanbieden van diepvriesbrood.
Daarnaast ondernemen supermarkten acties tegen voedselverspilling die gericht zijn op de consument.
- Verse artikelen met korte houdbaarheidsdatum tegen korting aanbieden
- Samenwerking met Too Good to Go: de app koppelt restaurants en winkels die overtollig onverkocht voedsel hebben met consumenten
- Dynamisch prijzenmet een algoritme wordt de beste korting berekend om aan het eind van de dag geen onverkoopbare producten over te houden.
De supermarkten dragen ook bij aan de bewustmaking van de consument. Zij geven advies en informatie over hoe voedselverspilling kan worden verminderd. Deze acties hebben niet direct effect op de cijfers van de supermarkt. Zij hebben vooral tot doel de voedselverspilling in huishoudens te verminderen.
De grote supermarkten kijken ook hoe samen met de toeleveranciers en telers voedselverspilling kan worden teruggebracht. Bijvoorbeeld door af te spreken om kleinere hoeveelheden te produceren.
Al deze acties zijn gericht op preventie, de meest wenselijke methode om voedselverspilling terug te dringen. Het merendeel van het voedsel dat toch nog overblijft, gaat naar voedselbanken of wordt verwerkt tot veevoer.
Waar is nog winst te behalen?
De grote supermarkten in Nederland zijn actief bezig om voedselverspilling tegen te gaan. Maar om de doelstelling voor 2030 te halen is er meer nodig. Foodlog bericht dat het ministerie van LNV meer uniformiteit wil in het meten en rapporteren door de supermarkten. Alleen dan komt er inzicht in de daadwerkelijke bijdrage van de acties van supermarkten.
Veel winst valt nog te halen met Artificiële Intelligentie. Zoals slimme apps en dynamische prijzen. Distrifood meldt dat een Nederlandse keten een pilot met dynamisch bestellen positief heeft afgerond. Zij zal het systeem volledig gaan inzetten. Bij andere supermarkten zitten er drie pilots in de voorbereidingsfase.
En misschien kan het slimme bestelsysteem nog wat slimmer. Bijvoorbeeld door de boodschappenlijst een week vooraf aan de supermarkt aan te leveren. Maar dat beperkt waarschijnlijk te veel de keuze en impuls voor de consument. Want dit blijven tenslotte belangrijke redenen voor het bezoek aan de supermarkt.
